Từ Beirut Đến Jerusalem là tác phẩm kinh điển của Thomas L. Friedman, nhà báo ba lần đoạt giải Pulitzer, ghi lại những năm tháng ông làm phóng viên chiến trường tại Beirut (1979–1984) và Jerusalem (1984–1988). Không chỉ là hồi ký nghề báo, cuốn sách còn là một bản đồ sinh động của Trung Đông – nơi lịch sử, chính trị, tôn giáo và con người giao thoa trong bi kịch lẫn hi vọng.
Tốt nghiệp Harvard và Oxford, Friedman từng làm việc tại UPI trước khi trở thành phóng viên thường trú của The New York Times. Với phong cách sắc sảo, thẳng thắn và giàu cảm xúc, ông mang đến góc nhìn hiếm hoi của một người Mỹ gốc Do Thái, vừa là người quan sát vừa là người trong cuộc. Chính Từ Beirut Đến Jerusalem đã giúp ông giành Giải Sách Quốc Gia (National Book Award) năm 1989 và được xem là một trong những tác phẩm về Trung Đông có ảnh hưởng sâu rộng nhất thế kỷ 20.
Cuốn sách được chia làm hai phần lớn, phản chiếu hai thế giới vừa gần gũi, vừa cách biệt:
Phần I – Beirut (1979–1984):
Friedman đưa người đọc bước vào Beirut trong những năm nội chiến, nơi tiếng bom và đạn pháo trở thành nhịp điệu của cuộc sống thường nhật. Giữa khói lửa, người dân vẫn bật radio mỗi sáng không phải để nghe dự báo thời tiết, mà để biết con đường nào hôm nay còn an toàn. Những câu chuyện giữa pháo kích, nỗi lo sinh tồn và những vết rạn của tôn giáo – dân tộc được kể lại bằng giọng văn chân thực, thấm đẫm nhân tính.
Phần II – Jerusalem (1984–1988):
Chuyển sang Jerusalem, Friedman đối mặt với một cuộc chiến khác – cuộc chiến về niềm tin, quyền lực và bản sắc. Ông ghi lại căng thẳng giữa Israel và Palestine, khắc họa tâm lý phức tạp của cả hai phía: nỗi sợ hãi, lòng kiêu hãnh, và khát vọng hòa bình mong manh. Xen giữa những trang phóng sự là những suy tư của một người Do Thái đứng trước vùng đất tổ tiên nhưng tràn đầy mâu thuẫn.
Ở phần cuối, Friedman đặt ra câu hỏi gai góc: Liệu nước Mỹ có thực sự là người kiến tạo hòa bình, hay chỉ là kẻ điều khiển bàn cờ chính trị Trung Đông? Đây cũng là điểm khiến tác phẩm vượt lên khỏi khuôn khổ một ký sự chiến trường, trở thành một nghiên cứu sâu sắc về quyền lực và đạo đức trong chính trị quốc tế.
Ba mươi năm sau, Từ Beirut Đến Jerusalem vẫn giữ nguyên sức nặng của nó. Bằng sự kết hợp giữa ký sự, phân tích và tự truyện, cuốn sách cho người đọc cơ hội “sống cùng tác giả” giữa hai thành phố biểu tượng của xung đột, để hiểu rằng đằng sau những bản tin ngắn ngủi là hàng triệu phận người, và rằng hòa bình ở Trung Đông chưa bao giờ chỉ là vấn đề địa chính trị, mà là câu chuyện về con người, ký ức và niềm tin.
Một cuốn sách không thể bỏ qua cho bất kỳ ai muốn tìm hiểu căn nguyên của xung đột Trung Đông – nơi tiếng súng có thể ngừng, nhưng những vết thương trong tâm thức vẫn còn vang vọng mãi.
