Trong Leviathan, Thomas Hobbes không chỉ viết về triết học – ông viết về nỗi sợ sâu thẳm của con người trước sự hỗn loạn. Sinh ra giữa cơn bão chính trị và nội chiến ở Anh, Hobbes thấu hiểu hơn ai hết điều gì xảy ra khi trật tự sụp đổ: con người, dù văn minh đến đâu, cũng có thể trở lại trạng thái hoang dã – nơi “đời sống con người đơn độc, nghèo nàn, dơ dáy, bạo lực và ngắn ngủi”.
Và để thoát khỏi điều đó, Hobbes dựng nên hình ảnh “Leviathan” – con quái vật khổng lồ trong Kinh Thánh, biểu tượng cho quyền lực tuyệt đối của nhà nước. Với ông, chỉ có một quyền lực trung ương đủ mạnh, được hình thành từ khế ước xã hội giữa con người với nhau, mới có thể duy trì hòa bình và ngăn loài người quay về hỗn loạn.
Điều khiến Leviathan trở thành tác phẩm triết học kinh điển không chỉ là học thuyết về quyền lực, mà là cái nhìn thẳng thắn và trần trụi về bản chất con người. Hobbes không tô hồng đạo đức, không tin vào “thiện tâm tự nhiên” – ông tin rằng chúng ta cần một “Leviathan” để bảo vệ chính mình khỏi chính bản năng ích kỷ và sợ hãi của mình.
Đọc Leviathan là đọc về mối quan hệ giữa con người và quyền lực, giữa tự do và trật tự, giữa sợ hãi và an toàn – những câu hỏi chưa bao giờ cũ, dù đã hơn ba thế kỷ trôi qua.
“Không có quyền lực chung để giữ họ trong nỗi sợ, con người sẽ sống trong tình trạng chiến tranh – của mọi người chống lại mọi người.”
Một cuốn sách dành cho những ai muốn hiểu sâu về nguồn gốc của xã hội hiện đại, về lý do tại sao chúng ta chấp nhận trao quyền lực cho người khác – để được sống yên bình trong sợ hãi.
